ŠIROKI BRIJEG: Bogat grad u kojem se HDZ razbacuje javnim novcem
Široki Brijeg, jedan od najbogatijih gradova u BiH, bilježi uspješan rast privatnog sektora i visoki standard života. Ipak, lokalna vlast na čelu s dugogodišnjim gradonačelnikom Mirom Kraljevićem i predsjednikom Gradskog vijeća Vinkom Topićem suočava se s infrastrukturnim problemima poput neizgrađenog pročistača otpadnih voda i nedovršene kanalizacije. ŠIROKI BRIJEG – Široki Brijeg, iako prema popisu iz 2013. godine ima tek oko 28.000 stanovnika, redovito se svrstava među deset najbogatijih gradova u Bosni i Hercegovini. U ovom zapadnohercegovačkom gradu posluje šest privatnih kompanija koje ostvaruju godišnje prihode iznad 100 milijuna KM, dok je čak 129 malih i srednjih poduzeća prošle godine ostvarilo više od milijun KM prihoda. Privatni sektor u gradu je vrlo jak, što doprinosi visokom standardu života. Međutim, istodobno se događa i situacija da se zbog toga većina stanovnika ne želi baviti politikom niti aktivno podizati glas zbog nedostataka koje primijete u javnim poduzećima i uslugama koje im ta poduzeća moraju pružati. Odlaze stari Miro Kraljević, dugogodišnji gradonačelnik, i Vinko Topić, predsjednik Gradskog vijeća, obnašaju te funkcije još od 2004. i 2012. godine, no čini se da njihova era dolazi kraju s općim izborima 2024. godine. Topić je najavio da se neće ponovno kandidirati, rekavši da je zadovoljan svojim radom, ali smatra kako je vrijeme za mlađe snage. Kraljević je također potvrdio da se neće kandidirati za još jedan mandat, ističući kako želi predahnuti, no planira ostati politički aktivan kao predsjednik gradskog odbora HDZ-a BiH. U zadnjem sazivu gradskog vijeća, izabranom 2020. godine, 16 je HDZ-ovih vijećnika moglo glasati za sve odluke, bez potrebe da za ruke mole oporbu koju čine HDZ 1990 i HSP dr. Ante Starčević sa po četiri vijećnika i vijećnice, te jedan neovisni vijećnik. HDZ BiH je najavio kao svog kandidata za gradonačelnika Ivu Pavkovića, mladog ekonomista i zaposlenika Grada koji je dosada radio na EU projektima i suradnji s međunarodnim organizacijama. Njegov glavni suparnik bit će Žarko Lasić ispred HDZ-a 1990, ratni veteran i manager u privatnom sektoru koji se dosad nije aktivno bavio politikom. Pročistač zvan čežnja Unatoč visokom standardu života, infrastrukturni problemi, poput izgradnje kanalizacije i pročistača otpadnih voda, već godinama muče grad, ali i one koji su na sebe preuzeli odgovornost za njegovu izgradnju. Projekt pročistača, pokrenut (po drugi put) još 2018. godine, trebao je biti dovršen do 2021, no do danas nije funkcionalan. Oporba kritizira gradsku vlast zbog brojnih obećanja koja nisu ispunjena, dok aktualna vlast prebacuje odgovornost na probleme s nadzorom radova i suradnjom s višim razinama vlasti. Činjenica je da je projekt izrađen 2018. godine, a gradilište je predano izvođaču radova JVCA KTM-Brina d.o.o. iz Posušja 25. siječnja 2019, čime su službeno započeli radovi. Planirani rok za završetak projekta, koji je uključivao faze projektiranja, izgradnje i probnog rada, bio je 750 dana. Nadzor nad radovima povjeren je konzorciju koji čine Biogest International GmbH iz Dresdena i Louis Berger iz Francuske, uz suradnju s ILF Beretende Ing ZT GmbH iz Austrije. Vrijednost radova procijenjena je na 2.705.172,00 EUR bez PDV-a, a financiranje je predviđeno kroz kombinaciju kreditnih i bespovratnih sredstava. Prema informacijama na ploči postavljenoj na ulazu u gradilište, rok za dovršetak bio je 7. prosinca 2021. godine. No od dana početka radova prošlo je više od pet godina, a Široki funkcionalni pročistač i dalje nema. Više puta je u medijima gradonačelnik Kraljević obećavao završetak radova, no otpadne vode Širokobriježana i dalje idu u rijeke Lišticu i Ugrovaču. Gradonačelnik Kraljević više puta je obećao dovršetak projekta, no do toga još nije došlo. Oporba se često osvrće na obećanja koja su vlasti dale 2021. godine, kada je gradonačelnik naveo točan datum završetka – Dan grada 2022. – što se nikad nije dogodilo. Manjak vizije oko duhanske stanice Duhanska stanica, nekada ključna gospodarska lokacija i žila kucavica gospodarstva Širokog Brijega, sada je prostor na kojem se planira graditi srednja strukovna škola, trg, kao i niz drugih projekata, no realizacija tog projekta također kasni. Slična situacija je i s gradskim stadionom Pecara, čija je obnova debelo zakasnila unatoč uloženim sredstvima i kreditima. Premda je bilo obećanja o izgradnji nove srednje strukovne škole i poslovnog centra s ribarnicom i podzemnom garažom, vlasti su odustale od tih planova. Trenutni planovi uključuju izgradnju dvorane za školu, zgrade županijskih institucija i možda Gradskog muzeja, no oporba je skeptična glede realizacije tih projekata, posebno zbog nejasnih vlasničkih odnosa vezanih uz zemljište Duhanske stanice. Predsjednik Gradskog vijeća Topić napominje kako „grad još nije upisan u vlasništvo tog prostora duhanske stanice, imamo neke peripetije, županijski zakon o privatizaciji, po njemu još nisu izmirene sve obveze, iako jesu i ne znam koji je razlog što se to ne upiše na grad i počne raditi”. Zaključuje kako je lakše osigurati sredstva za gradnju nego složiti kompleksnu papirologiju. Netransparentno upravljanje odvozom otpada Financijsko poslovanje grada također je pod lupom zbog revizorskih izvješća koja ukazuju na nepravilnosti u upravljanju proračunskim sredstvima, kao i netransparentno subvencioniranje komunalnih usluga. Federalni revizori proveli su detaljnu analizu rada gradske uprave za 2023. godinu te su financijskim izvještajima dodijelili mišljenje s rezervom, dok je usklađenost s važećim zakonima ocijenjena negativno. Posebnu pažnju revizora privukao je način na koji Široki Brijeg upravlja odvozom otpada. Prema Odluci o komunalnoj naknadi iz 2012. godine, Služba za prostorno uređenje izdaje rješenja, dok se naknada uplaćuje na račun Javne ustanove “Coming”. Međutim, revizija je otkrila da ta odluka nije u skladu sa Zakonom o riznici FBiH i Zakonom o komunalnim djelatnostima, što dovodi u pitanje točnost prikaza neporeznih prihoda. Odvoz otpada iz Širokog Brijega do Zenice obavlja privatna tvrtka Gram-Trans, čiji je vlasnik Ferdo Galić prema portalu Companywall. Revizija je utvrdila da je tvrtka angažirana bez javnog natječaja i uz to prima subvencije od grada. U izvještaju stoji: “Subvencije javnim poduzećima iznose ukupno 2.303.809 KM, od čega se 1.325.304 KM odnosi na zbrinjavanje komunalnog otpada, 360.765 KM na subvencije dječjem vrtiću ‘Trnoružica’, 253.242 KM na zapošljavanje pripravnika, 125.800 KM na Radio Široki Brijeg, te manji iznosi na druge projekte.” Cjelokupni iznos subvencija za zbrinjavanje otpada odnosi se na usluge koje pruža Gram-Trans. Revizija je utvrdila da nije provedena procedura odabira najpovoljnijeg ponuđača te da su usluge pružane bez formalnog ugovora,
OPĆINA BUŽIM: Podrška načelniku podrška je i omiljenoj tenderskoj firmi
Trenutni načelnik Općine Bužim Mersudin Nanić jedini je kandidat za načelnika ove općine na predstojećim lokalnim izborima. Njegov protekli mandat obilježilo je namještanja općinskih tendera za firmu u vlasništvu stranačkog kolege. Skoro sve veće infrastrukturne projekte Općine Bužim dobila je firma Kov-grad u vlasništvu Safeta Kovačevića (SDA). Simbolično OO SDA Bužim predizbornu kampanju otvorila je obilaskom poslova koje je radila ova firma za Općinu Bužim. BUŽIM – Stranka demokratske akcije zvanično je otvorila predizbornu kampanju za lokalne izbore u Bužimu obilaskom nekoliko infrastrukturnih projekata koji su realizirani u proteklom mandantnom periodu od četiri godine. Jedini kandidat za načelnika Općine Bužim na predstojećim izborima je trenutni načelnik Mersudin Nanić, kandidat Stranke demokratske akcije. Njegov protekli mandat obilježilo je pogodovanje općinskih tendera za firmu u vlasništvu stranačkog kolege. Skoro sve veće infrastrukturne projekte Općine Bužim dobila je firma Kov-grad u vlasništvu Safeta Kovačevića (SDA). U tom periodu Safet Kovačević bio je član Glavnog odbora SDA te zastupnik u Parlamentu FBiH. Safet Kovačević i načelnik Općine Bužim Mersudin Nanić na predizbornom skupu SDA Podsjetimo od 2020. godine Žurnal je pisao o saradnji Općine Bužime sa firmom Kov-grad. Polovinom 2020. godine potpisivanje ugovora za igradnju Trga Alije Izetbegovića i kružnog toka u Bužim izgledalo je poput stranačkog okupljanja. Načelnik Općine Mersudin Nanić potpisao je ugovor vrijedan 1,7 miliona maraka sa firmom u vlasništvu stranačkog kolege Safeta Kovačevića te sa tadašnjim federalnim ministrom Edinom Ramićem također stranačkim kolegom. “Podsjećanja radi idejno rješenje Trga „Alija Izetbegović“ uradio je počasni građanin općine Bužim gospodin Nedžad Branković”, saopćili su tada iz Općine Bužim. Iz Općine Bužim nisu smatrali spornim dodjeljivanje milionskih pslova firmi strančkog kolege načelnika pa je saradanja Općine Bužim sa firmom Kov-grad nastavljena je i narednih godina. Od početka 2022. godine Općina Bužim sa firmom Kov-grad potpisala je ugovore vrijedne preko milion maraka. Krajem septembra iste godina na red je došao i novi projekat. Općina Bužim raspisala je javnu nabavku za izgradnju objekta Muzeja 505. viteške brigade. Na tender je pristigla samo jedna ponuda-firma Kov-grad. Prilikom potpisivanja ugovora za ovaj posao iz Općine Bužim su saopćili da je “glavni izvedbeni projekat poklon projektantske kuće “Saraj inžinjering”, našeg počasnog građanina Nedžada Brankovića”. Unosni poslovi za stranačkog kolegu načelnika Nanića nastavljeni su i u 2023. godini. Za sedam mjeseci 2023. godine firma Kov-grad dobila je poslove vrijedne tri miliona maraka od Općine Bužim. U avgustu prošle godine ova firma dobila je dva nova kapitalna infrastrukturna projekta od Općine Bužim- izgradnju vodovodne mreže i izgradnju rezervoara Čardačište vrijedna 1,8 miliona KM. Mjesec dana nakon potpisivanja ovih ugovora stigla je potvrda namještanja tendera firmi Kov-grad od strane Općine Bužim. Podsjetimo, finansijska revizija Općine Bužim potvrdila je pisanje Žurnala o namještanju tendera firmi „KOV- GRAD“ iz Bužima koja je u vlasništvu stranačkog kolega načelnika ove Općine. To je bio jedan i od razloga zbog čega je Općina Bužim od federalnih revizora dobila mišljenje sa rezervom. Prema pregledu provedenih postupaka za 2022. godinu, federalni revizori su utvrdili da firma „KOV- GRAD“ učestvuje u ukupnoj vrijednosti zaključenih ugovora Općine sa 87 posto. „Tenderska dokumentacija za najmanje četiri postupka javne nabavke za izvođenje radova ugovorene vrijednosti od 2.194.208 KM nije sačinjena na način da osigura pravičnu i aktivnu konkurenciju, zbog čega nije postupljeno u skladu s odredbama Zakona o javnim nabavkama” naveli su revizori u osnovi za mišljenje sa rezervom o usklađenosti rada Općine sa zakonskim i drugim propisima. Sasvim je izvjesno da će Mersudin Nanić obnoviti mandat načelnika Općine Bužim jer na ovim izborima nema protukandidata. Kako jedini kandidat načelnik je obećao da će nastaviti započeto. Nanić nikada nije smatrao spornim saradnju sa firmom Kov-grad, čak naprotiv smatrao je da posao treba da dobijaj „lokalna firma“. „Podrška, kako meni, tako i listi SDA je podrška nastavku pozitivnih projekata koje smo započeli”, kazat će aktuelni načelnik Nanić povodom potvrde kandidature na predstojećim lokalnim izborima. Poput načelnika Nanića tako i firma Kov-grad nema konkurenciju kada su u pitanju tenderi Općine Bužim. Stoga ne treba sumnjati da će i u narednom mandatu načelnika Nanića firma Kov-grad imati zagarantovane unosne poslove od Općine Bužime. „Najavljujem da ćemo završiti Muzej 505. viteške brigade, vatrogasni dom, izgradićemo Dječiji vrtić, izgradićemo novi Dom zdravlja Bužim, jer imamo viziju kako nastaviti razvijati naš Bužim. Naravno radićemo i na lokalnoj putnoj mreži, te brojnim drugim projektima koje ćemo predstaviti tokom ove predizborne kampanje“, poručio je prilikom zvaničnog otvaranja predizborne kampanje načelnik Nanić. ZURNAL.INFO/MISBIH.BA
OD GRADNJE MHE DO ZAPOŠLJAVANJA OSUĐENOG LJEKARA: Raznolikost kriminala u Kotor Varošu
Kotor Varoš je opština udaljena od Banjaluke oko 45 kilometara. Danas je poznata po najmanjoj stopi nezaposlenosti u Republici Srpskoj, a iako bi se reklo da je sve idilično, ni ovu opštinu prethodnih godina nisu obišle afere koje su rezultat kriminala. KOTOR VAROŠ – Prije tri godine, zadrugare je zatekla vijest da je opštinska administracija odlučila da nezakonito sruši žitni magacin Zemljoradničke zadruge “Zadrugar” Vrbanjci, o čemu je pisala eTrafika. Riječ je o jednoj od najatraktivnijih parcela u ovom gradu, a o rušenju nisu obavješteni ni vlasnici, ni Poreska uprava RS. Sve je učinjeno pod izgovorom da je to u javnom interesu i da narušava estetiku grada, a samim rušenjem prekršeno je niz zakona. Suvlasnici su za sve saznali kada je rušenje bilo u toku. Bili su uvjereni da se iza svega krije namjera načelnika opštine Zdenka Sakana da “naštima” kompletno vlasništvo nad ekskluzivnom lokacijom svom vjenčanom kumu Miroslavu Malijeviću, vlasniku kompanije “Fagus” i jednom od suvlasnika “Zadrugara”. Zadrugari pričaju da se u ovoj, ali i u drugim situacijama gdje su srušene zgrade u privatnom vlasništvu pod izgovorm “javnog interesa” i “estetike grada”, uglavnom radi o vrijednim objektima na najboljim gradskim lokacijama, a u čiju je vlasničku strukturu Malijević ušao tokom privatizacije. Zbog lošeg stanja u kojem se objekti nalaze, i u dogovoru sa načelnikom opštine koji mu je kum, teret i troškovi uklanjanja objekata pali su na suvlasnike, koji se onda, kako nisu u mogućnosti da ih plate, prinuđeni da se odriču svojih udjela u vlasništvu. Zastupnik dijela zadrugara u trenutku rušenja, advokat Din Tešić, rekao je da je administracija zakonske procedure zaobišla tako što je dio dokumentacije o rušenju dostavljala bivšem direktoru “Zadrugara”, koji je u tom trenutku već bio zaposlen na protokolu Skupštine opštine Kotor Varoš. „U trenutku dok sam zastupao ‘Zadrugar’ očigledno je došlo do samovoljne uzurpacije posjeda nekretnine mojih klijenata. Više puta smo ih upozoravali da ne narušavaju posjed i vlasništvo te da ne smiju uklanjati temelje. Upozoravali smo i da se tu radi o malicioznom pokušaju namjernog rušenja objekta da bi se došlo do izuzetno vrijednog zemljišta, ali i skupog građevinskog materijala, koji je naočigled svih popakovan i odnesen, vjerujemo u prodaju. O šteti koja je počnjena, tada smo obavijestili i policiju, koja je Okružnom tužilaštvu u Banjaluci podnijela izvještaj o počinjenom krivičnom djelu. Jasno se vidi da je Opština pokušala da uzurpira privatno vlasništvo i na tome još i zaradi“, rekao je Tešić tada za eTrafiku. On priča da je istog dana poslao obavještenje i načelniku opštine i Poreskoj upravi Republike Srpske, koja je stavila zabilježbu na ovaj objekat zbog postojanja zakonske hipoteke, zbog čega je zabranjeno bilo kakvo raspolaganje i ovim i ostalim objektima “Zadrugara”. Ovo nije prvi put da je opštinska administracija Zdenka Sakana radila za korist kumovske veze. U oktobru 2020. godine, grupa građana opštine Kotor Varoš, podnijela je Policijskoj upravi i Okružnom javnom tužilaštvu u Banjaluci, krivičnu prijavu protiv načelnika, njegovog savjetnika Gorana Đurića, bivšeg direktora Šumskog gazdinstva “Vrbanja” Igora Andrića i vlasnika kompanije „Fagus“ Miroslava Malijevića. Krivična prijava ih tereti da su oštetili budžet Republike Srpske za 6,5 miliona KM. Kako je tada pisao portal „Capital.ba“, Sakan, Đurić, Andrić i Malijević su duže od četiri godine nezakonito koristili resurse ŠG “Vrbanja” i zaključivali štetne ugovore koji su ovu firmu doveli u minus i sa akumuliranim gubitkom od 6,5 miliona KM. U prijavi je istaknuto da je sve osmislio Đurić, a da je Sakan koristio poziciju načelnika opštine i direktno poslovao s Malijevićem, odnosno kompanijom „Fagus“. Ovaj slučaj pojedini oštećeni građani prozvali su i „Savamalom“ u Srpskoj. Naime, riječ je o aferi iz 2016. godine, kada su u beogradskom kvartu „Savamala“ srušeni objekti koje su koristili privatni korisnici. Za pomenuti događaj, koji je svojevremeno dobrano ustalasao političku scenu u Srbiji, nezvanično su okrivljeni visoki funkcioneri vladajućeg SNS-a, ali niko nije procesuiran. Velika krađa privatne šume Hrvatski povratnici u Kotor Varoš oštećeni za stotine hiljada maraka. Njihova šuma godinama je predmet bespravne sječe od strane desetak osoba. Godinama, država ne reaguje, a povratnici su nemoćni i ne mogu da spriječe ovaj organizovani kriminal u svojim porodičnim šumama. Ne tvrde da se sve dešava zato što su Hrvati, ali vjeruju da to svakako „ne odmaže“, pogotovo što neki od njih, sticajem poslijeratnih okolnosti, danas žive na relaciji inostranstvo – selo Podbrđe u Kotor Varošu. Sumnjaju da su lokalni policajci u dosluhu sa lopovima i da ih obavještavaju prije policijskog postupanja. „Rekli smo policiji da imamo dokaz, jedan panj im nije odgovarao pa su ga ostavili neposječenog skroz. Mi smo to poslikali. Kad smo se vratili – nije ga bilo više, znači oni su to njima dojavili najvjerovatnije. Umreženi su sa policijom, jednostavno. U policiju kad odeš kažu da nisu oni nadležni da čuvaju privatnu šumu. U šumariju kad odemo kažu da nisu ni oni, nego da mi sami čuvamo našu šumu“, priča povratnik Jakov Kljajić za Valter portal. Mještani su šumokradice s traktorima i svom potrebnom opremom i natovarenim kamionima nekoliko puta zaticali u krađi. Kroz njihove su šume probili improvizovane zemljane puteve. Traktori kojima sjeku i odvoze balvane ostave parkirana u neposrednoj blizini, a onda drva odvoze dalje u Čelinac. Jedan od oštećenih, Zlatko Bujdo, navodi da je prošle godine izvodio na lice mjesta policiju, šumara i vještaka. Napravljena je zabilješka i prijava, međutim Bujdo nikada nije dobio nikakav izvještaj. „Godinu dana nemam nikakvog izvještaja ni zapisnika. Šumokradice nisam ja lično zatekao, već smo u vrijeme kad smo radili fasadu vidjeli traktor i da voze moju šumu. Nisam po imenima rekao ko je. Rekao sam policiji da sumnjam ko i šta, ali da policija mora utvrditi. Napravili su prolaze kroz šumu i lager gdje lageruju drva“, rekao je Bujdo za Valter. Kao dokaz o povezanosti pojedinaca iz policije s lopovima navodi, da im je policija čak nudila da dovede šumokradice kako bi se mještani s njima nagodili, što su ovi, međutim, odbili. Činjenica da se, iako su izvještaji o počinjenom krivičnom djelu u dva navrata podneseni Okružnom tužilaštvu Banjaluka, krađa šume nastavlja gotovo nesmetano i bez ikakvih problema, otvoreno budi sumnju u
LAKTAŠI: Grad “Igokee” i namještenih tendera
Laktaši su prije dvije godine dobili status grada, iako nisu ispunjavali uslove. Tada su imali 30.000 stanovnika, a prema važećim zakonima, status grada mogu dobiti opštine koje imaju najmanje 50.000 građana. U inicijativi za dobijanje statusa grada, kao opravdanje je naveden privredni razvoj, kao i stopa zaposlenosti. Ipak, iza svega se zapravo krije novac, jer dobijanjem statusa grada, Laktaši su dobili pristup fondovima EU namijenjenim za razvoj lokalnih zajednica. LAKTAŠI – Jedna od prvih asocijacija na Laktaše svakako je Košarkaški klub „Igokea“ koji suvereno vlada košarkom RS i nema skoro nikakvu konkurenciju. Ministarstvo za porodicu, omladinu i sport u 2010. godini, dva puta je isplatilo Košarkaškom klubu „Igokea“ po 250.000 KM. Televizija BN podsjeća da je u tom periodu predsjednik Vlade RS bio Milorad Dodik, prvi čovjek KK „Igokea“, ujedno i predsjednik SNSD-a, stranke kojoj je pripadao i tadašnji ministar za porodicu, omladinu i sport. Poznato je da je KK “Igokea“ imala povlašten položaj u budžetima velikog broja republičkih i lokalnih institucija, javnim i privatnim preduzećima, bankama i sl. u višemilionskim iznosima. „Gerila“ je ranije pisala tekst u kojem se, između ostalog, tvrdi da ovaj košarkaški klub ima apsolutno privilegovan status u ovoj opštini u odnosu na ostale laktaške klubove. Notarka sa novčanom kaznom Najmanje šestero notara u BiH je tokom prethodnih nekoliko godina osuđeno zbog nesavjesnog rada, falsifikovanja isprava i ugrožavanja sigurnosti, a među njima je i notarka Milka Đaković iz Laktaša. Ona je 2018. godine osuđena na novčanu kaznu od 4.000 KM, zbog sprečavanja dokazivanja krivičnog djela. Naime, odlučila je da Državnoj agenciji za istrage i zaštitu (SIPA) ne dostavi podatke o prometu nekretnina u koje su bili uključeni tadašnji predsjednik Republike Srpske Milorad Dodik i njegova supruga Snježana. Prema pisanjau N1, SIPA je tada po nalogu Tužilaštva BiH, istraživala Dodika zbog sumnje na pranje novca, a Đaković je kod sebe imala ugovor o zamjeni nekretnine i punomoć za kupoprodaju nekretnina u Srbiji, ali je odlučila da ih neće dostaviti istražiocima. Umjesto toga je obavijestila Dodika da se vodi istraga protiv njega te da će ona ugovor „skloniti da im ne bode oči“. „Dodik je moj klijent, ne samo on nego kompletna porodica. Rekla sam mu šta su tražili, šta sam dala“, rekla je tada Đaković za Centar za istraživačko novinarstvo. Ona nije bila suspendovana tokom suđenja niti je protiv nje vođen disciplinski postupak zbog presude. Tvrdi da nije učinila nikakvo krivično djelo te da je sve priznala da bi se poštedjela sudskog postupka i nagodbom dobila novčanu kaznu „jer upravo kao profesionalac, znala sam da ne može da se reflektuje ni na šta što se tiče dalje odgovornosti ili rada mene kao notara“. Naime, po Zakonu o notarima RS novčana kazna nije razlog za otkaz. Iako je odbijanje davanja dokumenata na zahtjev nadležnog organa teži disciplinski prekršaj koji se može kazniti novčano ili otkazom, Notarska komora RS nije reagovala jer kažu da to od njih nije tražilo Ministarstvo pravde koje je tvrdilo da o presudi ništa ne zna. Presuda je, kaže Đaković, 2021. godine izbrisana iz kaznene evidencije. Za tenderske favorite uvijek ima posla Grupa ponuđača, predvođena građevinskim preduzećem „Gradip“ iz Prnjavora, dobila je sedam miliona maraka vrijedan posao izgradnje srednjoškolskog centra u Laktašima, iako je ponuda koju su dostavili iznosila 1,3 miliona maraka više od procijenjene vrijednosti ugovora. „Gradip“ je često jedini ponuđač u javnim nabavkama te lokalne zajednice, pa je tako bilo i u slučaju dogradnje osnovne škole u Klašnicama, početkom 2022. godine, kada je cijena posla na osnovu dodatnih radova porasla za preko 300.000 maraka, dok su tenderski uslovi bili takvi, da je svaka konkurencija ovom ponuđaču bila unaprijed isključena. Situacija je bila potpuno drugačija, u slučaju rekonstrukcije gradskog trga, jer se u tom slučaju pojavila konkurencija. Međutim, ni to nije predstavljalo prepreku da favorizovani ponuđač dobije još jedan unosan posao. Tada je gradonačelnik Laktaša Miroslav Bojić poništio postupak javne nabavke. Kao razlog poništenja u gradonačelnikovoj odluci se navodi da su cijene svih prihvatljivih ponuda, koje je komisija za javne nabavke primila, „znatno veće od obezbijeđenih sredstava za ovu javnu nabavku“. Riječ je o tri prispjele ponude od kojih su samo dvije razmatrane kao prihvatljive, dok je ponuda koju je dostavila grupa ponuđača predvođena firmom „GIFA Consulting“ iz Banjaluke, ocijenjena kao neprihvatljiva, jer ovaj ponuđač nije uredno dostavio traženu dokumentaciju o uspješno realizovanim ugovorima. Od preostale dvije ponude najniža je bila ona koju je dostavio „Gradip“ iz Prnjavora i ona je iznosila 659.204 KM bez PDV-a. Ukupna vrijednost ugovora bez PDV-a procijenjena je na 427.350 maraka. Kako piše „Impuls“, nakon poništenja zbog previsokih cijena ponuda, pokrenut je novi postupak javne nabavke. Članom 69 Zakona o javnim nabavkama, predviđeno je da ugovorni organ poništava proceduru javnih nabavki, ukoliko se ispostavi da su „cijene svih prihvatljivih ponuda znatno veće od osiguranih sredstava za predmetnu nabavku“. Međutim, ugovorni organ je u ovom slučaju odlučio da izađe u susret ponuđačima. Tako je u ponovljenom postupku javne nabavke ukupna vrijednost ugovora bez PDV-a povećana za blizu 70.000 maraka, pa je ovaj put iznosila 495.726 KM. „Gradip“ je ovaj put korigovao cijenu ponude tako što je spustio iznos za 64.000 maraka, tako da je konačan iznos 594.792 KM. Ista kompanija je uskoro dobila i znatno unosniji posao u ovom gradu. Izgradnja srednjoškolskog centra u Laktašima povjerena je upravo grupi ponuđača predvođenoj „Gradipom“. Zapravo oni su jedini dostavili ponudu za ovu javnu nabavku, pa usljed nedostatka konkurencije nije bilo dileme ko će dobiti ovaj posao. Bez obzira na to što se na tender prijavio samo jedan ponuđač, objavljivanje ko je dobio posao prije nego što se procedura javne nabavke okonča je nedopustiva. Tako bar tvrde poznavaoci procedura javnih nabavki. „Iako se radi o jednom ponuđaču, procedura nije bila okončana, mogla je uslijediti žalba ili se utvrditi neka nepravilnost, zbog koje ne bi mogao dobiti posao, zbog čega je objavljivanje rezultata javne nabavke prije nego što je procedura okončana nedopustivo“, smatra Slobodan Golubović, urednik portala „Pratimo tendere“ za Impuls portal. Grupa ponuđača predvođena „Gradipom“ je početkom 2022. godine dobila jedan unosan posao od grada Laktaša. Za tender za dogradnju osnovne škole u naselju Klašnice niko osim ove grupe nije bio zainteresovan. Dakle, u
TUZLA: Dva načelnika pod jednim krovom
U jednom mandatu Tuzlu su vodili dugogodišnji gradonačelnik, zatim vršitelj dužnosti, pa novi gradonačelnik koji ide po još jedan mandat. Bezbrojne krivične prijave protiv Imamovića nikada nisu procesuirane, a obećanja je (velikim dijelom) ispunjavao. Lugavić tek treba šansu da pokaže šta zna. TUZLA – novembru 2022., samo dvije godine nakon što je osvojio novi mandat dugogodišnji gradonačelnik Tuzle Jasmin Imamović odlučio se povući s pozicije. Bilo je to na polovini šestog (uzastopnog) mandata kada je Imamović najavio da političku karijeru nastavlja kao zastupnik Socijaldemokratske partije BiH u u Parlamentarnoj Skupštini BiH. Tako je okončan više od dvije decenije dug (grado)načelnički mandat. “Ovo je i najpovoljniji trenutak za Tuzlu u kontekstu ostvarivanja kontinuiteta. Pojavila se ekipa mladih saradnika za koje vidim da su vrlo snažni te da mogu nastaviti tempo. S druge strane, jednom se povući moram, ali najbolje je da se povučem kada još uvijek mogu doprinijeti na novom radnom mjestu, odnosno kada mogu snagom i ugledom doprinijeti Bosni i Hercegovini, ali i Tuzli, Tuzlanskom kantonu te Brčko distriktu”, obrazložio je svoju odluku Imamović. I za svog nasljednika, makar na tri mjeseca kao v.d. ostavio dotadašnjeg pomoćnika za ekonomski razvoj, podruzetništvo i poljoprivredu Zijada Lugavića. Obećanja, obećanja… No, vratićemo se na izbore 2020. kad je Imamović ponovo dobio povjerenje građana. A sve optužbe opozicije (nakročito tokom predizborne kampanje), a najglasniji su bili SDA, BOSS i Socijaldemokrata Envera Bijedića nisu nikada otišle dalje od dnevnopolitičkog koškanja. Udruženje „Zašto ne“, putem projekta i web portala Istinomjer bilježe da je započela realizacija 42 obećanja, da su 10 njih u progresu, tri ispunjena …“što bi, prema ocjeni Istinomjera, u konačnici moglo rezultirati velikim brojem ispunjenih obećanja do kraja mandata 2024. godine“. Ispunjena obećanja tiču se završetka gradnje replike starog Radničkog doma i sportskog objekta “Partizan” u Kreki, drugo se odnosi na obavezno objavljivanje javnih nabavki na web stranici Grada, a treće je „Insistiranje na adaptaciji zgrade Muzeja Istočne Bosne Tuzla“. Ističu se i aktivnosti iz oblasti energetske efikasnosti, odnosno uvođenja alternativnih izvora energije, zbog čega je Imamović i najčešće kritikovan. Tuzla naime slovi za jedan od najzagađenijih gradova u Europi (pa i šire) i upravo je ova činjenica bila najjači argument protiv Imamovića. Do kraja mandata, prema istom izvoru, od 66 obećanja preuzetih iz izbornog programa SDP-a, neispunjenim su ocijenjena tek tri. Uz tri već štrihirana, dodato je i ispunjeno obećanje rješavanje imovinskopravnih odnosa i drugih obaveza potrebnih za početak gradnje brze ceste Šićki Brod Đurđevik. Većim dijelom je ispunjeno 15 obećana među kojima je „Stimulisanaje izdavaštva“, s obzirom na to da su tokom dvije godine mandata iz budžeta Tuzle dodijeljena sredstva za izdavanje 12 knjiga. Manje i više Istu ocjenu je dobilo obećanje „Izgradnja novih turističko – rekreativnih kompleksa“ u okviru kojeg su obnovljeni sadržaji tuzlanskog izletišta Ilinčica. Početkom decembra 2022. godine, Turistička zajednica Tuzle realizirala je projekat uređenja vidikovca na lokalitetu Kicelj, koji je sastavljen od platoa, klupa, vegetacije i pristupne staze. Na uzvišenju Kicelj nalaze se ranosrednjevjekovne nekropole. Istinomjer je izmjerio nivo ispunjenih obećanja Jasmina Imamovića u prvom dijelu mandata Ocjenu djelimično ispunjeno nosi 28 obećanjam među kojim je i ono o „Širenju djelatnosti hotelskih smještaja“. Manjim dijelom je ispunjeno 13 obećanja. U ovom polovičnom mandatu došlo je do izmjena u organizaciji Službe za inspekcijske poslove, ali broj upražnjenih radnih mjesta na poslovima inspektora nije se značajno promijenio zbog čega je obećanje vezano za jačanje inspekcijskih službi ispunjeno manjim dijelom. “Tokom dvogodišnjeg mandata Jasmina Imamovića procenat ispunjenosti datih obećanja iznosi 31%”, zaključio je Istinomjer. Stotine krivičnih prijava Dok je trajao i ovaj mandat protiv Imamovića je (skoro svakodnevno) u tužiteljstvo TK stizala po jedna (ili više) krivičnih prijava. Najviše anonimnih. Ali i onih koje je glasno najavljivao tadašnji vijećnik BOSS-a u Gradskom vijeću Mirnes Ajanović. Ajanović je, između ostalog, podnio krivičnu prijavu Federalnom tužilaštvu zbog, kako tvrdi, nenamjenskog trošenja budžetskih sredstava iz rada Termoelektrane Tuzla namijenjenih za umanjenje posljedica zagađenja zraka. Od te tužbe nije bilo ništa. Baš kao ni protiv stotinjak ostalih. Jedan tuzlanski novinar, koji pamti gotovo sve mandate Jasmina Imamovića kazao nam je: “Teško je utvrditi broj krivičnih prijava koje su podnesene protiv Imamovića. Niti jedna nije procesuirana. On se u tužilaštvu ili na sudovima pojavljivao uglavnom u ulozi svjedoka.” Na Imamovićev račun naslađivala se i opozicija optužujući ga da je neuspjelo pokušavao da riješi glavninu ključnih gradskih komunalnih problema. No, ipak su priznali da je u njegovim mandatima konačno osigurana tekuća pitka voda u Tuzli, da se asfaltiralo svugdje po Čaršiji, da su izgrađena šetališta, kružni tokovi, vodoskoci, javno kupalište. S druge stranke zamjerano mu je pretrpavanje Gradske uprave, Javnih preduzeća, degradiranje sporta, divlja gradnja. No, za veliko čudo o tome nije govorila previše ni opozicija, ni neovisni mediji. Velika afera „SPO 15 maj“ Uz Imamovićevo ime u medijima uglavnom se pisalo kad se pominjala krimi – afera“SPO 15. maj”, davanja zemljišta za Merkator, „vlasništva“ nad književnim susretima… Imamović je uvijek bio na listi „krivaca“ za nezapamćen kriminal i aferu tzv. Tuzlanskog Skadra na Bojani – zgrade 15. maj. Ukratko, prevareni građani su podigli kredite kako bi riješili životno, stanarsko pitanje i onda više od deceniju čekali na useljenje, uselili u neuvjetne stanove, čekali uknjiženje. A za to niko nije odgovarao. Prevareni stanari smatrali su da je i Imamović krivac za agoniju Kad je Imamović stupio na zadnji mandat Kantonalni sud u Tuzli presudio u slučaju 160 kupaca stanova u objektu “15. maj”. A presuda je presedan, nema krivičnog djela. Nema satisfakcije za kupce stanova koji su prevareni i oštećeni. Nema krivca što su nakon decenije i više uselili u neuslovne stanove, sami sređivali stolariju, kupovali radijatore. Nema ni krivca jer nisu uknjiženi kao vlasnici. Stanari su (2007.) kupovali stanove od Direkcije za izgradnju koja je u većinskom vlasništvu Grada Tuzle, upravo jer su u sistem imali povjerenja. No, sistem ih je iznevjerio. Obraćali su se i Visokom sudskom i tužiteljskom vijeću koje im je samo poslalo odgovor da ne mogu ništa učiniti te da ne mogu utjecati na tužioce. Zanimljivo kako se od svih jedanaest osumnjičenih za izgradnju SPO “15. maj” postupak samo sveo na Envera Bijedića, koji je bio na čelu Direkcije za izgradnju. “Ali i
ČELINAČKI KONCERTI, MOSTOVI I PARTIJSKA ZAPOŠLJAVANJA: Kako je korupcija četiri godine uveseljavala Čelinčane
Vozila Elektrodistribucije koriste se za postavljanje stranačkih bilborda u vrijeme predizborne kampanje. Bivši direktor Elektrodistribucije sadašnji načelnik opštine. ČELINAC – Vlast u Čelincu, opštini nadomak Banjaluke, prethodne četiri godine organizovala je niz koncerata na otvorenom koji su finansirani novcem iz budžeta opštine. U međuvremenu, prethodni četverogodišnji period u ovoj opštini obilovao je dešavanjima koja mogu imati veze sa korupcijom. Čelinačka vlast, koju predvodi načelnik opštine Vlado Gligorić iz SNSD-a, bila je bez odgovora na pitanja Gerila info. Vlado Gligorić je na čelo opštine Čelinac zvanično došao u decembru 2020. godine nakon lokalnih izbora održanih nešto ranije te istte godine. Mandat će mu, najviše, biti upamćen po organizaciji koncerata u tom gradiću na kojima su pjevale estradne zvijezde iz regiona, uglavnom iz Srbije, ali na kojima su se kao gosti pojavljivali predstavnici republičke i vlasti na nivou Bosne i Hercegovine, članovi stranke iz koje dolazi i Gligorić, SNSD-a. Gligorić je, ranije, tvrdio da opštinska administracija ne stoji iza organizacije tih koncerata, ali nikada nije zvanično objašnjeno ko organizuje koncerte i koliko su koštali. Čelinačka opozicija je uvjerena kako koncerte organizuje upravo lokalna vlast a da se oni koriste i za promociju politike najveće stranke u Republici Srpskoj i to uglavnom pred neke izbore. Na trg u Čelincu ove godine trebalo je da dođe Ceca. Tako je bar najavljivano bilbordima i reklamnim panoima. Umjesto nje na čelinačkom trgu na, besplatnom, koncertu pjevala je Jelena Karleuša. Povod za koncert pjevačice iz Beograda, u julu ove godine, bio je dan opštine Čelinac. Nema zvaničnih informacija koliko je koncert koštao građane Čelinca.Prije tri godine 2021., takođe u julu, na Dan opštine organizovan je koncert više estradnih zvijezda. Koncertu su prisustvovali Milorad Dodik, tadašnji član Predsjedništva BiH, Željka Cvijanović tadašnja predsjednica Republike Srpske i Vlado Đajić, tadašnji i sadašnji direktor Univerzitetskog kliničkog centra Republike Srpske i prvi čovjek banjalučkog SNSD-a. Na tom koncertu organizovano je i prikupljanje potpisa za peticiju protiv tada aktuelnih odluka Visokog predstavnika u BiH. Prije dvije godine,2022. godine, na koncertu istim povodom je organizovan koncert na kojem su, pored više pjevačkih zvijezda večeri, pjevali i Milorad Dodik i Vlado Đajić. Ono što je zajedničko za sve čelinačke koncerte jeste to da su sa njih okupljenim građanima slate političke poruke koje su nerijetko dolazile pred samu kampanju za neke od izbora u Republici Srpskoj i Bosni i Hercegovini. Iz kabineta načelnika ove opštine nisu odgovorili na pitanja u vezi organizacije koncerata posljednje četiri godine ali ni na konkretno pitanje koliko je iz budžeta potrošeno novca na ovogodišnji koncert Jelene Karleuše i pratećih estradnih zvijezda. Načelnik Čelinca Vlado Gligorić 2022. je tvrdio da opština nije organizovala koncert za Dan opštine. U sjenci koncerata mnoštvo problema u ovoj lokalnoj zajednici U oktobru 2022. godine Čelinac je potresla afera stranačkog zapošljavanja u tamošnjoj školi. Sve u režiji Ujedinjene Srpske čiji je, tadašnji, član Natalija Trivić, u to vrijeme bila ministar prosvjete Republike Srpske. Priča sa ozbiljnom sumnjom u partijsko zapošljavanje dolazi iz Čelinca, tačnije iz OŠ Miloš Dujić odakle nam se javio jedan od učesnika konkursa sa tvrdnjama da je konkurs koji je bio u OŠ Miloš Dujić u Čelincu uređen tako da na njemu prođe kandidatkinja koja je supruga Bojana Đenića, direktora Zavoda za udžbenike i nastavna sredstva Republike Srpske, inače kadra Ujedinjene Srpske. Naš izvor je tada tvrdio da pitanja za test nisu pitanja u skladu sa nastavnim planom i programom koji je važeći u Republici Srpskoj. Po Pravilniku ih priprema ili Stručni aktiv škole ili nastavnik iz tog predmeta za koji se konkuriše. Naš sagovornik tvrdio je da su skoro svi prisutni kandidati bili šokirani kada su dobili pitanja za test, kao i da su od deset prisutnih kandidata, njih osam napustilo testiranje, dok su dvije kandidatkinje, među njima i Vanja Đenić, ostale i polagale test. Test nosi maksimalno četiri boda, dok se intervju boduje sa tri. Od deset kandidata, dvoje je odmah odustalo i od intervjua. Aktuelni načelnik je dvije godine, od 2018. do 2020.godine, bio na čelu novoformirane jedinice Elektrodistribucije Čelinac. To Čelincu, međutim, nije pomoglo da u protekle četiri godine obezbijedi kvalitetno snadbijevanje električnom energijom građanima, naročito onima koji žive po selima, tvrde u čelinačkoj opoziciji. “Jedan od najvećih problema u našoj opštini je isporuka električne energije koja nije u skladu sa zakonom i tu građani su prinuđeni da redovno plaćaju a isporuka ne postoji pogotovo po selima. Postoji ugovor iz 2019. između Elektrokrajine i Elektroobnove. Tome je posredovala Evropska banka za obnovu i razvoj. Taj ugovor nikada nije realizovan“, rekao je Miloš Šašić član Liste za pravdu i red iz Čelinca. Iz kabineta načelnika Vlade Gligorića nisu odgovorili na pitanja u vezi problema sa snadbijevanjem električnom energijom kao ni realizacijom ugovora koji je trebalo da riješi taj problem. U međuvremenu vozila čelinačke Elektrodistribucije koriste se za postavljanje stranačkih bilborda u vrijeme predizborne kampanje. Zanimljivo, Gligorić je od 2012. do 2018. godine bio na čelu čelinačkog Vodovoda a opština ima problema sa vodosnadbijevanjem. Samo u vodovod Bjelobor uložena su ogromna sredstva, tvrdi čelinačka opozicija, bez realizacije projekta. Opština Čelinac je prije nekoliko godina podigla kredit od 3,5 miliona maraka od čega je oko 1,2 miliona maraka uloženo u vodovod Bjelogor u Snjegotini Srednjoj. Vodovoda, međutim, i dalje nema. “Još građani nisu dobili vodu. Takođe veliki bazen se pravi u Šnjegotini Donjoj, međutim, stiče se utisak da uopšte nije cilj da narod dobije vodu jer je to veliko selo gdje je potrebna velika mreža a nikakvog projekta nema. Kao da je cilj da se jednostavno peru pare u tim velikim projektima“, kaže Šašić za Gerila info. Iz opštine Čelinac nije bilo odgovora ni na pitanja u vezi sa projektom Bjelobor. Miloš Šašić kaže da je ove godine u budžet Čelinca ove godine uplaćeno oko 300 000 maraka od eksploatacije šume na području opštine. Tvrdi, međutim i da se kamioni pretovaraju, da se izvlače ogromne količine drveta a da se pri tome uništavaju lokalni putevi bez bilo kakve reakcije lokalnih vlasti. U budžet se slijeva dosta manje novca od onoga koliko bi na osnovu izvučene i posječene šume trebalo kao i da
SDS-ova POLITIČKA UTVRDA: Sokolac godinama nema kino-salu, plate kasne, a opština u dugovima
Dvije godine Sokolac nije imao autobusku stanicu, 13 godina nema kino-salu, gase se sportski klubovi, a uposlenici javnih preduzeća su bez plata i doprinosa. Ukratko, tako izgleda život u opštini u kojoj umjesto da se bave jačanje privrede grade objekte i spomenike višemilionske vrijednosti. SOKOLAC – Aktuelni načelnik Opštine Sokolac Milovan Bjelica, poznatiji kao Cicko, u predizbornoj je utrci za četvrti uzastopni načelnički mandat. Svoj program naziva “Sokolac za novi vijek”. No, da opština Sokolac u nekim oblastima nije ni u starom, a kamoli u novom vijeku svjedoči činjenica da ova opština od 2011. nema kino-salu čija je gradnja započeta sredinom prošlog vijeka. Kino-sala je u požaru izgorjela krajem jula 2011, a već naredne godine – 2012. nekoliko mjeseci prije nego što Bjelica prvi put postaje načelnik, počela je njena obnova. Novac za rekonstrukciju tada je obezbijedilo Ministarstvo uprave i lokalne samouprave Republike Srpske u iznosu od 20.000 KM. No, kino-sala nikada u potpunosti nije završena. Načelniku opštine nisu bila dovoljna tri mandata da pronađe novac za rekonstrukciju i da konačno obnovi kino-salu koja je u svakoj lokalnoj zajednici potrebna. Načelnik Bjelica je 2017. rekao da će dio sredstava od pomoći Republike Srbije uložiti u obnovu kino sale, a obećanja je bilo i kasnije. Izostanak obnove ovog kulturnog objekta godinama je as u rukavu lokalne opozicije koja tvrdi da je Opština od Vlade Kraljevine Španije dobila 350.000 evra za obnovu kino-sale, a kasnije (2021.) od Vlade Republike Srpske 550.000KM. Mnoge najave obnove, donacije nisu rezultirane rekonstrukcijom objekta izgorjelog u požaru. Tako građani Sokoca u XXI. vijeku u svojoj opštini ne mogu gledati filmove u bisokopu. Zloupotreba javnih resursa, nezakoniti postupci javnih nabavki Milovan Bjelica godinama važi za neprikosnovenog vladara Sokoca. Njegova moć, uticaj i političke i druge veze sežu puno dalje od granica opštine Sokolac i grada Istočno Sarajevo. Veliki je prijatelj pjevačice Svetlane Ražnatović sa kojom postavlja fotografije na društvenim mrežama, ali i predsjednika Republike Srpske i lidera SNSD-a Milorada Dodika. No, sa članovima SNSD-a na lokalnom nivou nije u dobrim odnosima. SNSD sa partnerima ima skupštinsku većinu, pa opstruišu mnoge poteze načelnika Bjelice čiju smjenu traže godinama. O tome se često piše na stranici opštine koja je, bez ikakve potrebe i opravdanja, u privatnom vlasništvu. Mediji su ranije pisali da je to očita zloupotreba javnih resursa, posebno u izbornoj kampanji. Dragan Renovica, glavni i odgovorni urednik portala „Sokolac srce Romanije“ rekao je svojevremeno kako je portal privatno vlasništvo, ali je od 2012. dat na raspolaganje Opštini Sokolac koja je i finansijer portala. „To je zloupotreba javnih resursa s obzirom na to da se radi o zvaničnoj web stranici Opštine, institucije putem koje se vrši direktna politička promocija ne samo osobe koja je u isto vrijeme kandidat i načelnik, već se prenose i stranačka obilježlja i parole političke stranke“ komentarisala je tada Ivana Korajlić direktorica Transparency International. Zloupotreba javnih resursa godinama se veže za rad Milovana Bjelice. Glavna služba za reviziju javnog sektora Republike Srpske upozorila je da načelnik Bjelica postupke javnih nabavki vrši nezakonito i bez pridržavanja koraka koje nalaže Zakon o javnim nabavkama. „U postupku nabavke zimskog održavanja puteva definisani rok za dostavljanje ponuda kraći je od roka propisanog članom 41. stav (3) Zakon o javnim nabavkama“, navodi se u revizorskom izvještaju za 2020. Revizori su utvrdili da je nezakonito tekao i postupak za odabir ponuđača za izradu glavnog projekta za izgradnju Gradske kuće. Sve se na kraju završilo tako što je opština sa projektanskim studijem “Motika” potpisala direktni sporazum. Bjelica je tada rekao da je direktni sporazum potpisan sa “Motikom” jer je ista firma već uradila idejni projekat za Gradsku kuću. Prije načelničke fotelje Bjelica je sjedio u skupštinskim klupama. Posebno je zanimljivo njegovo djelovanje kao predsjednika Skupštine tadašnjeg Grada Srpsko Sarajevo. Pod optužbom za kriminal i pomaganje Radovanu Karadžiću, tada optuženom za ratne zločine, smijenjen je 2003. od strane visokog predstavnika, a pod sankcijama je bio osam godina. 2004. godine uhapšen je zbog sumnje da pomaže Karadžiću. Bjelica je poznat i kao „vlasnik“ visokog obrazovanja na Sokocu. Smatra se neformalnim vlasnikom privatnog fakulteta. „Kćerka Biljana posjeduje poslovni prostor u Sokocu i poslovnu zgradu u kojoj je smještena Visoka škola za uslužni biznis čija je osnivačica i suvlasnica”, pisao je CIN. Bjelica je u nekim sudskim procesima oslobođen, u nekima je došlo do zastare, ali je i osuđivan. “Pred Okružnim sudom u Bijeljini Milovan Bjelica je 2013. godine osuđen na uslovnu kaznu zatvora od jedne godine jer je prilikom likvidiranja firme imovinu koju je posjedovao prebacio na kćerku i na taj način izbjegao podmirenje potraživanja povjerilaca iz te firme“, navodi se u bazi o imovini političara Centra za istraživačko novinarstvo. Nedovršeni projekti Bjelica je odmah nakon izbora 2020. najavio izgradnju Gradske kuće i to na zemlji koju je opština kupila od Predraga Nešića, brata predsjednika DNS-a i ministra bezbjednosti BiH. Zemljište je kupljeno za 230.000 KM od Nešićeve kompanije „N- trade“. Nekoliko mjeseci kasnije sokolački SDS je ušao u koaliciju sa DNS-om. Četiri godine kasnije Gradska kuća još nije izgrađena, a građani još čekaju realizaciju projekta koji, prema idejnom rješenju treba imati 2.300 m2 korisne površine na lokaciji ukupne površine od 6.150 m². Uz sam objekat planirane su i zelene površine, moderna rasvjeta, šetalište. Na trgu je planirana i gradnja spomenika partijarhu Pavla visine osam metara. Prema ranijim najavama za izgradnju Gradske kuće iz budžeta Vlade Srbije izdvojeno je 2,5 miliona evra. U aprilu ove godine opština je raspisala poziv za izgradnju Gradske kuće u vrijednosti od 5,5 miliona KM. Rok za završetak radova je tri godine od uvođenja izvođača u radove. Glavni projekat je košta 350.000 KM, a iako je autor izabran 2020. već 2019. opština je u javnosti komunicirala da će se Gradska kuća graditi po ideji projektnog studija „Motika“. Bjelica od početka trećeg mandata obećava i zatvoreni bazen, ali ni taj projekat nikada nije realizovan. Još “davne” 2021. objavljen je Javni poziv za dostavljanje idejnog rješenja, ali je isto završeno tek u julu 2024. Projekat bi trebalo da košta 8.000.000 KM. Višak zaposlenih u opštinskoj administraciji Javne ustanove, preduzeća i opštinske administracije u BiH odvijek su bila mjesta na kojima se često zapošljavalo mimo procedura, konkursa, zapošljavale su
PRIJEDOR: Pavlovićeva afera i Javorova zamjena zemljišta obilježili mandat
Kao malo koji drugi grad u RS, Prijedor je u još aktuelnom mandatu imao dva gradonačelnika… PRIJEDOR – Promjena gradonačelnika, upitno trošenje javnog novca za infrastrukturna ulaganja i promociju, sumnjiva zamjena zemljišta te sporna imenovanja u javnoj upravi, obilježili su aktuelni saziv vlasti u ovoj lokalnoj zajednici. Kao malo koji drugi grad u RS, Prijedor je u još aktuelnom mandatu imao dva gradonačelnika. Jedan saziv, dva gradonačelnika Naime, prvobitno izabrani prvi čovjek ovog grada Dalibor Pavlović, kadar SNSD je u prvoj godini mandata dao ostavku nakon što su se u javnosti pojavile fotografije na kojima konzumira tablete, kao i one na kojima se nalazi u kompromitujućim pozama u toaletu. Nakon toga su organizovani prijevremeni izbori u Prijedoru na kojima je izabran njegov stranački kolega Slobodan Javor. Prema procjenama održavanje ovih izbora koštalo je više od 235.000 maraka, što znači da su građani Republike Srpske Pavlovićeve skandalozne fotografije platili oko četvrtinu miliona KM. Tri funkcije za Milješića Novoizabrani gradonačelnik Slobodan Javor ostao je na toj poziciji do kraja mandata, nije ima skandaloznih fotografija, ali u najmanju ruku spornih poteza mu nije nedostajalo. Novi gradonačelnik je sa Skupštinom grada Prijedora „zaslužan“ za sporno imenovanje vršioca dužnosti načelnika Odjeljenja za kulturu, međunarodnu saradnju, sport i nevladine organizacije u tom gradu Aleksandra Milješić. U momentu imenovanja na tu poziciju Milješić je bio i direktor Srednjoškolskog centra te odbornik u Skupštini grada Prijedora, što znači da je obavljao nekoliko nespojivih funkcija. Milješić u tome nije vidio ništa sporno, jer je tvrdio da načelničku poziciju nije preuzeo te da čeka da se riješi njegov status na drugim funkcijama. Međutim, na internet stranici Gradske uprave Prijedor njegove aktivnosti su se predstavljale kao aktivnosti v.d. načelnika odjeljenja. Nakon što je CAPITAL objavio ovu informaciju republička upravna inspekcija je kontrolisala situaciju u Gradskoj upravi Prijedor, koja je naložila Javoru da ispravi nepravilnosti vezane za njegovo imenovanje na mjesto načelnika. Utvrdili su da su nespojive funkcije odbornika i načelnika odjeljenja. Milješić je nakon toga vratio mandat odbornika i zadržao funkciju načelnika odjeljenja koju i danas obavlja. Grad dva puta mijenja zemlju za vrtić Osim spornih imenovanja tokom mandat gradonačelnika Javora bilo je i spornog trošenja javnog novca za razne namjene te zamjene zemljišta. Jedna od tih zamjena se odnosi na izgradnju vrtića u koji će biti uloženi milioni KM, a koji još nije završen. Naime, kamen temeljac za izgradnju objekta je položen 2022. godine, a izvođač radova firma „Nekretnine MNL“ iz ovog grada izabrana je tek sredinom prošle godine na tenderu vrijednom 3,15 miliona maraka. Izvođač radova je uveden u posao u avgustu prošle godine, a rok za završetak posla je 18 mjeseci. Interesantno je da se vrtić gradi na placu koji je Grad Prijedor ranije prepustio upravo „Nekretninama MNL“ za manji plac i novčanu naknadu, a sve u momentu kada je objelodanjena informacija da će se graditi vrtić. Tek što se preduzeće uknjižilo kao vlasnik te zemlje, ponovo podnose zahtjev za zamjenu zemljišta. Ovoga puta zemljište za vrtić mijenjaju za parcele ukupne površine od 1.357 kvadrata. Zbog nesvakidašnje trampe tužilaštvo u ovom gradu je otvorilo predmet po krivičnoj prijavi PDP-a. Javor je inače odmah po podnošenju prijave negirao optužbe i naveo da je sve urađeno u skladu sa zakonom i procedurama. Nisu sporna samo ulaganja u infrastrukturu. Naime, gradska vlast u Prijedoru je lani izdvojila 100.000 za medijsku promociju svog rada na malim ekranima konkurentskih medija, iako je osnivač i većinski finansijer „Kozarskog Vjesnika”. Ta medijska kuća ima svoj radio, televiziju i časopis koji izlazi jednom sedmično i oko 80 odsto prihoda im dolazi iz budžeta grada Prijedora, dok preostali dio moraju da obezbijede sami na tržištu. Iako su većinski vlasnici ovog medija to nije spriječilo gradsku vlast da na tenderu potraži drugu TV kuću koja će biti zadužena za snimanje priloga sa terena o aktivnostima Gradske uprave te o životu i aktivnostima građana koji žive i rade u Prijedoru. CAPITAL.BA/MISBIH.BA
GLAMOČ: Malo stanovnika, puno afera
Za 1600 KM prodali 16 odsto suvlasničkog udjela u preduzeću koje je imalo koncesiju za projekat vrijedan 250 miliona evra. GLAMOČ – Iako broji, prema popisu iz 2013. godine, tek 3.860 stanovnika, opštinu Glamoč nisu zaobišle pošasti koje more cjelokupno društvo u Bosni i Hercegovini, prije svih korupcija, kriminal i nepotizam. Analizom medijskih sadržaja objavljenih o ovoj opštini koja se nalazi u Kantonu 10 Federacije BiH, a koji su publikovani od završetka posljednjih Lokalnih izbora, održanih u oktobru 2020. godine, Glamoč je bio u centru nekoliko velikih afera, u kojima je javni novac potrošen pod vrlo upitnim okolnostima. Inače, na izborima 2020. godine u pomenutoj opštini pobijedio je kandidat SNSD-a Nebojša Radivojša i to sa 45,28 podrške birača, ili 858 glasova. Iza sebe je ubjedljivo ostavio kandidate SDA Amela Saltaga (419 glasova) i SDP-a Admira Smajića (135 glasova), kao i dva nezavisna kandidata, Sinišu Šolaka (340 glasova) i Slobodana Lovru (143 glasa). U lokalnom parlamentu najviše odbornika, takođe, dobila je partija Milorada Dodika, četiri, dok za njima slijede SDA i SNS FBiH, koji su osvojili po dva mandata. Čak sedam partija osvojilo je po jedan mandat (DF, HDZ BiH, Hrvatska republikanska stranka, HDZ 1990, SDP, HKDU BiH te nezavisni kandidat Ivica Jurić). Ono što je “golim okom” vidljivo, jeste da su partije koje računaju na naklonost hrvatskih i bošnjačkih birača izašli maksimalno razjedinjeno, dok su srpski birači “kanalisani” na jednu adresu za načelnika, odnosno dvije za odbornike. Vladajuću koaliciju u lokalnom parlamentu čini osovina SNSD-HDZ, koja dobro funkcioniše i na nivou države, prije svega zbog dobrih odnosa stranačkih lidera, Milorada Dodika i Dragana Čovića. Površinom jedna od najvećih opština u Bosni i Hercegovini (1.033,60 kvadratnih kilometara), a stanovništvom na samom zaleđu (3.860), Glamoč nije uspio da se nametne kao sredina u kojoj se posluje domaćinski. Naprotiv. Vatrogasno vozilo “pojelo” 90.000 KM U razmaku od sedam dana, u aprilu prošle godine, portal Gerila, publikovao je saznanja o dvije krajnje sumnjive nabavke koje je sprovela ova opština. Prva se odnosila na nabavku polovnog vatrogasnog vozila, a istu je vodila opštinska administracija. Tender je raspisan u oktobru 2022. godine a u obavještenju o nabavci navedeno je da traže korišteno vatrogasno vozilo za potrebe Službe civilne zaštite i vatrogastva Opštine Glamoč, te da je planirano da se za ovu nabaku izdvoji 150.000 KM bez PDV-a. U tenderskoj dokumentaciji koja je pratila obavještenje o nabavci bilo je navedeno kako se traži vozilo koje je staro maksimalno 15 godina (2007. godina) i sa maksimalno pređenih 150.000 kilometara, te da, između ostalog, u vozilo mora biti ugrađen spremnik vode, zapremine min. 2.500l. Na pomenuti poziv se javilo samo jedno preduzeće – “RIF POST” DOO iz Živinica, sa samo jednom ponudom, sa cijenom od 140.000 KM, te je pomenutoj firmi dodijeljen posao. Iako je u tenderskoj dokumentaciji navedeno da vozilo mora biti bez vidljivih oštećenja, Glamoč je kupio vatrogasno vozilo “Volvo”sa nekoliko vidljivih tragova, veoma specifičnih. Naime, nekoliko mjeseci ranije putem online oglasnika https://machineryline.info/ specijalizovanog za nabavku vozila za privredu kao i industrijsku opremu, bio je aktivan oglas za prodaju vatrogasnog kamiona marke “Volvo”, sa identičnim fizičkim nedostacima i oštećenjima, kao i kamion koji je nabavljen za potrebe Opštine Glamoč, ali sa cijenom od 24.900 evra. Kamion iz pomenutog oglasnika “Volvo” FL-240 ima fizička oštećenja koja su vidljiva na prednjoj lijevoj strani kod fara, kao i oguljen prednji lijevi blatobran, identično kao i kamion koji je nabavljen za potrebe Opštine Glamoč. Istovremeno sa nabavkom kamiona u Glamoču, sa oglasnika je povučen i oglas za pomenuti Volvo, to jeste obavještenje da je kamion prodat. Isti dobavljač i za kamion za odvoz smeća Istovremeno, Opština Glamoč je nabavila i vozilo za odvoz smeća, to jeste kamiona za potrebe JP Komunalac. Inače, pomenuto javno preduzeće već godinama je imalo blokirane račune, poslovalo je sa velikim dugovima, te je tokom 2022. godine u njemu proglašen stečaj. Sredstva u vrijednosti od 40.000 KM za nabavku vozila Opština je obezbijedila putem Fonda za zaštitu okoliša, te su u februaru 2022. godine raspisali tender za nabavku kamiona za odvoz smeća. Ipak, iako im je odobeno samo 40.000 KM kroz grant, Glamoč je kroz postupak javne nabavke tražio kamion u vrijednosti od 49.990 KM, a kao jedini ponuđač ponovo se javila ista firma – “RIF POST” DOO iz Živinica, sa cijenom od 50.000 KM. Inače, osnovna djelatnost pomenute firme je izvođenje građevinskih radova, a tokom posljednjih nekoliko godina, kada je riječ o nabavkama za institucije i javna preduzeća, samo su u dva slučaja radili nabavku vozila – oba za Opštinu Glamoč, koja je u samo te dvije nabavke potrošila više od 220.000 KM zajedno sa PDV-om, iako je Planom nabavki za ovu svrhu bilo određeno samo 100.000 KM. Opština prepustila privatniku unosan posao sa vjetroelektranama Druga afera, koju je takođe otkrila Gerila, ima mnogo šire razmjere. Naime, Opština Glamoč je prodala 16 odsto suvlasničkog dijela za svega 1.600 maraka u preduzeću koje je imalo koncesiju za vjetroelektrane “Dževa” i “Slovinj”, projekat vrijedan 250 miliona evra. Koncesiju na pomenute projekte dobilo je preduzeće „Vjetroelektrane“ d.o.o. Glamoč , preduzeće koje su 2009. zajednički osnovale opština Glamoč i preduzeće “Nova energija”, koje se nalazi u vlasništvu biznismena iz Hrvatske Franje Pašalića. Osnovni kapital preduzeća prilikom osnivanja je bio 10.000 KM, gdje je 84 odsto vlasništva pripadalo Pašaliću, a 16 odsto opštini Glamoč. Međutim, tokom 2021. godine predstavnici pomenute opštine odlučili su da prodaju svoj udio. I ne samo to, nego su pristali na prijedlog koncesionara za naknadu od 0,5 odsto, te da zemljište koje se nalazi u vlasništvo Opštine besplatno stave na raspolaganje za potrebe ovih vjetroelektrana. Opštinska administracija predvođena načelnikom opštine Nebojšom Radivojšom je pripremila novi Ugovor o poslovnoj saradnji, a koji je u novembru 2021. godine izglasala aktuelna koalicija SNSD- HDZ BiH. U Ugovoru se, između ostalog, navodi da se Glamoč obavezuje da će zemljište koje se nalazi u vlasništvu opštine, na kojem je predviđena izgradnja vjetroparkova “Slovinj” i “Dževa”, preduzeću “Nova energija” dati na korištenje bez naknade i to na period od 30 godina, uz mogućnost produženja u skladu sa koncesionim ugovorom. Poljoprivrednici ostali bez
KORUPCIJA, SPORNI TENDERI I GEOLOŠKA ISPITIVANJA NA TERITORIJI GRADA: Doboj i dalje „grad slučaj“
Mnogi bi rekli da će u Doboju prije roditi grožđe na vrbi, nego što će se društveno-politička situacija u gradu promijeniti. I zaista, ako pogledamo dešavanja unazad četiri godine, neće se naći puno noviteta, pa se može reći da su nove afere ujedno i jedini noviteti u „gradu slučaju“. DOBOJ – Period 2020-2024. obilježile su prvenstveno afere vezane za korupciju, tendere i geološka ispitivanja na teritoriji grada. Podsjećamo, sve je počelo sa samim izborima u Doboju, kada je Centralna izborna komisija BiH poništila lokalne izbore održane 15. novembru 2020. zbog nepravilnosti. Dan nakon ponovljenih izbora održanih 22.2.2021., na oko 86 odsto prebrojanih glasova, Sanja Vulić, nosilac liste SNSD-a za odbornika u Skupštini grada Doboja imala je 4.782 glasa, dok je na izborima održanim 15. novembra imala 22 hiljade glasova i samo ovaj podatak dovoljno govori o razmjeri političke krađe i korupcije koja se desila u izbornom periodu. Međutim, da je ovo bio samo početak svjedoče i druge afere, kao što su hapšenje direktora dobojske bolnice Mladena Gajića zbog afere „Korona ugovori“. Mladen Gajić, direktor bolnice “Sveti Apostol Luka“ u Doboju osuđen je polovinom jula 2022. na deset mjeseci zatvora u banjalučkom Okružnom sudu, a zbog nesavjesnog rada u vezi sa nabavkom medicinske opreme tokom pandemije virusa korona. Gajić je priznao krivicu i nagodio se sa tužilaštvom. Sve navedeno je samo početak. Podsjećamo i na dvije afere koje su uveliko obilježile rad gradske administracije unazad četiri godine: prva je sportska dvorana („Dobojska Arena“) o kojoj su mediji pisali da se gradi kao Skadar na Bojani, a druga je vezana za soliter „Veneru“, odnosno dobojski „Picin park“, o čemu možete više pročitati ovdje. Sa druge strane, javna je tajna da u Doboju postoje firme koje su „privilegovane“ i koje redovno prolaze na tenderima za najunosnije poslove. Kako je naš portal ranije pisao, tokom 2020. i 2021. Grad Doboj, na čijem čelu se nalazi funkcioner SNSD-a Boris Jerinić, potpisao je ugovor sa firmama “Prointer ITSS” d.o.o. Banja Luka, “Elektroobnova” d.o.o., “Saša trade”, “Weiss light” d.o.o. i “Kaldera company” d.o.o. za nabavku i montažu LED rasvjete i sistema za nadzor i upravljanje javnom rasvjetom. Sve navedene firme su bliske vlastima, a sam Prointer nedavno je došao u žižu javnosti zbog sankcija koje su nametnule Sjedinjene države. Čitav posao se sproveo za vrtoglavih 4.5 miliona maraka. Posebno interesantan slučaj vezan je za firmu Limunkop, o čemu smo takođe blagovremeno obavijestili javnost. U mjesecu oktobru 2023. godine na teritoriji Grada Doboja, odnosno mjesne zajednice Rječica Gornja (lokalitet Orline), firma “Limunkop”, d.o.o. Doboj počinje da vrši ispitivanja, a nedugo zatim i eksploataciju kamena na navedenom lokalitetu. Iako nisu posjedovali potrebne dozvole i koncesiju, to navedenu firmu nije omelo da eksploatiše kamen, a sve pod maskom geoloških ispitivanja. Nainteresantnija stvar od svih jeste činjenica da je Ministarstvo energetike i rudarstva RS u proceduri davanja koncesije za eksploataciju tražilo zvaničnu saglasnost lokalnih vlasti Doboja, a o traženoj saglasnosti odbornici ovog grada su se izjašnjavali 6.6.2024. na sjednici Skupštine grada. „Informacija o podnesenoj inicijativi za dodjelu koncesije za eksploataciju tehničkog građevinskog kamena serpentinisanog peridotita na ležištu „Ravna kosa“ u Rječici Grad Doboj“ nije dobila podršku odbornika”, pisalo je u zvaničnom saopštenju. Epilog ovog slučaja još uvijek se ne nazire. Podsjećamo, tokom prošle godine sporna je bila i Odluka o davanju saglasnosti za izvođenje detaljnih geoloških, geohemijskihi geofizičkih istraživanja koju je Skupština Grada Doboja usvojila dok je u proceduri bila inicijativa da se kompletna površina planine Ozren proglasi parkom prirode. Navedenom Odlukom, gradska vlast u Doboju je, mimo saglasnosti građana, Ozren „predala“ kompaniji „Lykos Balkan Metals“. Prema riječima pravnice Biljane Rakočević, time je povrijeđen poslovnik o radu Skupštine Grada Doboja, koji propisuje rokove za uvrštavanje u dnevni red pojedinih tačaka. U poslovniku je precizirano da su odluke usvojene na drukčiji način ništavne. Takođe, Zakonom o ekologiji propisano je da se ovakve odluke moraju staviti na javni uvid najmanje 30 dana prije stavljanja na dnevni red odluke, pa je i na taj način upitna zakonitost ove odluke. Odbornica u lokalnom parlamentu Olivera Đeorđić Nedić za naš je potvrdila da se situacija u gradu nije značajno promijenila u posljednje četiri godine, te da su i dalje prisutne mnoge nepravilnosti koje su postale dio svakodnevnice u Doboju, uključujući i privilegovanje određenih firmi na tenderima. „Tokom ovog perioda, vjerovatno ste uočili da određene firme redovno dobijaju poslove kroz tenderske postupke. Ovaj trend ukazuje na nedostatak transparentnosti u postupcima javnih nabavki, gdje je prioritet očigledno dat odabranim firmama, često povezanim sa političkim strukturama. Privilegovanje je često povezano sa nepotizmom i političkom vezom, što ostavlja druge, potencijalno sposobnije ponuđače, bez prilike za ravnopravno takmičenje. Najeklatantniji primjeri ovakvog stanja su u građevinskom sektoru, gdje imamo situaciju da je izvođač radova (firma), koja se doduše vodi na članovima porodice, ujedno gradski arhitekta koji se nalazi u sastava sve i jednog savjeta za praćenje izmjena regulacionog plana“, ističe Nedićeva. Ona dodaje i da je partijsko zapošljavanje jedan od najupečatljivijih problema. „I dalje se javna preduzeća i institucije koriste kao sredstvo za nagrađivanje političkih poslušnika. To stvara neprofesionalizam i pada kvalitet usluga u javnom sektoru, a građani Doboja osjećaju visestruke posljedice takvog stanja“, objašnjava Nedićeva i zaključuje da se Doboj i dalje može smatrati “gradom slučajem” zbog konstantnih političkih i ekonomskih afera, netransparentnih postupaka i nepoštovanja zakona. INFOVEZA.BA/MISBIH.BA